طرح های ICO کلاهبرداری که هزاران نفر را فریب داده اند

عرضه های اولیه سکه یا ICOها در تجارت تحول ایجاد کرده اند، اگرچه ترس از کلاهبرداری سرمایه گذاران را از آنها دور نگه داشته است. با استفاده از فناوری بلاک چین، عرضه های اولیه سکه به ابزاری جایگزین برای بدست آوردن بودجه برای پروژه های تجاری تبدیل شده اند. بر خلاف عرضه های اولیه عمومی که تحت مقررات دقیق قانونی اداره می شوند، ICO ها فقط به یک وایت پیپر و برخی ویژگی های جالب مانند عدم وجود مانع برای ورود، زمینه رشد تصاعدی، عدم وجود موانع جغرافیایی و تایید آسان نیاز دارند.

جای تعجب نیست که اخیرا بازار ICO شاهد رشد فوق العاده ای بوده است. تحقیقات نشان می دهند که از ژانویه سال ۲۰۱۶ تا آگوست سال ۲۰۱۹، ICO ها در سراسر جهان نزدیک به ۱۳ میلیارد دلار سرمایه جمع آوری کرده اند.

بررسی ICOهای برگزار شده در سال های اخیر

با وجود مزایای جذاب ICO ها ،سرمایه گذاران علاقه مند به این ابزارهای جایگزین سرمایه گذاری با خطرات زیادی روبرو هستند. در همین راستا، گزارش سال ۲۰۱۸ ساتیس ریسرچ گروپ (Satis Research Group) حدود ۱۵۰۰ عرضه اولیه را مورد بررسی قرار داد. در این بررسی مشخص شد که ۷۸ درصد این پروژه ها کلاهبرداری بوده اند که ارزش کل آنها ۱.۳ میلیارد دلار بود.

کلاوس گروبیس به همراه همکاران خود به نام های نیرانجا ساپکوتا و جوزفین دوفیتینما تحقیقی انجام داده که هدف آن پاسخ به این سوال بود؛ ” انواع مختلف کلاهبرداری در بازار ICO چه هستند و ضرر پولی چنین طرح کلاهبرداری چقدر است؟”. آنها برای بررسی این موضوع از وب اسکرپینگ (Web Scraping) استفاده کردند و یک فایل فشرده از داده ها بوجود آوردند که تمام ICO های برگزار شده از آگوست ۲۰۱۴ تا دسامبر ۲۰۱۹ را پوشش می داد.

آنها داده های سرمایه جمع آوری شده برای ۱۰۱۴ عرضه اولیه سکه را بررسی کردند. از این تعداد، ۵۷۶ مورد طرح کلاهبرداری بودند که در مجموع سرمایه گذاران ۱۰.۱۲ میلیارد دلار ضرر مالی داشتند. بیشترین ضرر از طریق طرح کلاهبرداری موسوم به “Petro-scam” بود که سرمایه گذاران  ۷۳۵ میلیون دلار ضرر کردند.

طبقه بندی طرح های کلاهبرداری ICO

ICO های مرده ، جعلی یا هر دو

این تیم تحقیقاتی ICO هایی را که توسط وب سایت های DeadCoins و Coinopsy فهرست شده بودند را بازیابی و تجزیه و تحلیل کرد تا ۱۳ روش مختلف برای فریب سرمایه گذاران توسط کلاهبرداران را شناسایی کند. اگر یکی از کاربران فروم “Bitcointalk”  تشخیص دهد که تیم، پروژه، کیف پول، رسانه های اجتماعی یا معامله  ICO جعلی هستند، این ICO به عنوان “جعلی” طبقه بندی می شود.

کلاهبرداری اگزیت اسکم ( کلاهبرداری خروج)

اگر یک ICO نتواند پاداش مالی (بیشتر به صورت توکن) وعده داده شده به تبلیغ کنندگان را برای فعالیت های روابط عمومی آنها مانند تبلیغ پروژه در فروم ها، کانال های تلگرامی، پیام رسان ها، ترجمه و بومی سازی اسناد، ارسال پست به شبکه های اجتماعی یا وبلاگ ها  پرداخت کند، به عنوان “کلاهبرداری پاداش” دسته بندی می شود. اگر توسعه دهندگان و تبلیغ کنندگانی که وجوهی را برای یک ICO جمع آوری می کنند به طور ناگهانی ناپدید شوند و سرمایه گذاران هیچ گونه اطلاعاتی از آنها نداشته باشند، این ICO ها را به عنوان “کلاهبرداری خروج یا اگزیت اسکم” طبقه بندی می کنند.

کلاهبرداری مرکب و ایردراپ ها 

 تیم تحقیقات، بسیاری از اتهامات کلاهبرداری ICO را بررسی کرد که در آنها یک گروه از توسعه دهندگان در پروژه های دیگر به طور فعال کلاهبرداری می کردند. این نوع کلاهبرداری به عنوان “کلاهبرداران قدیمی ” طبقه بندی می شود. در مرحله بعدی، محققان “کلاهبرداری ایردراپ” را برای حوادثی تعریف کردند که در آن کلاهبرداران کلیدهای خصوصی کاربران را سرقت می کنند. این نوع کلاهبرداری زمانی رخ می دهد که کلاهبرداران یک تله پنهان ایجاد می کنند و کاربران به امید دریافت توکن های رایگان روی لینک ها کلیک می کنند، در نتیجه آنها اطلاعات خصوصی خود را در اختیار کلاهبرداران می گذارند و در نهایت ارزهای خود را از دست می دهند.

کلاهبرداری با صرافی جعلی و کپی برداری از وایت پیپر

بعلاوه، توسعه دهندگانی که قصد فریب سرمایه گذاران را دارند، ترجیح می دهند ICO خود را در یک صرافی جعلی راه اندازی کنند. این نوع کلاهبرداری در دسته ” کلاهبرداری صرافی” قرار دارد. محققان همچنین دریافتند که کپی کردن وایت پیپر یک ICO آینده دار و راه اندازی آن با نام مشابه یا متفاوت، یکی دیگر از روش های فریبنده ای است که در بین کلاهبرداران رواج دارد. این شیوه کلاهبرداری در دسته ” کلاهبرداری سرقت ادبی وایت پیپر” قرار می گیرد. خوشبختانه مشاهده شد که کاربران با این نوع کلاهبرداری آشنا هستند و اکنون آن را در فروم Bitcointalk  گزارش می دهند.

بالا ببر و بفروش

” بالا ببر و بفروش” روش دیگری است که کلاهبرداران از آن استفاده می کنند. اما این روش همیشه در ابتدای ICO  قابل تشخیص نیست. در این نوع کلاهبرداری، سرمایه گذاران و معامله گران برای خرید توکن در مرحله اولیه که قیمت هنوز پایین است هجوم می آورند و حتی برخی از آنها توکن ها را به خاطر ترس از دست دادن فرصت برای کسب سود آسان با قیمت بالا می خرند. هنگامی که کلاهبرداران فروش را به اتمام می رسانند، قیمت به طور چشمگیر و ناگهانی کاهش می یابد.

طرح های پانزی ارز رمزنگاری

“کلاهبرداری پانزی” دسته دیگری از کلاهبرداری های مشاهده شده است. کلاهبرداران در این شیوه قربانیان را با قول رسیدن به سود در مراحل بعدی مجاب به سرمایه گذاری در برخی از محصولات یا خدمات مرتبط با ICO می کنند.

کلاهبرداری URL و فیشینگ

محققان همچنین یک تاکتیک جدید کلاهبرداری از سرمایه گذاران را مشاهده کردند که شامل راه اندازی وب سایت هایی است که از نظر نام و طراحی مشابه پروژه های اصلی هستند. سرمایه گذاران ساده لوحی که از وب سایت های اصلی اطلاع ندارند، ممکن است فریب این سایت ها را بخورند و ارزهای خود را از دست بدهند. این روش کلاهبرداری در دسته ” کلاهبرداری وب سایت” قرار دارد.

برای اطلاع از طرح های فیشینگ و کلاهبرداری به مطلب زیر رجوع کنید:

چگونه می توان از حملات فیشینگ جلوگیری کرد؟

دستکاری بازار و کلاهبرداری با توکن های از قبل استخراج شده

شکل دیگری از ICO های متقلبانه “کلاهبرداری توکن های از قبل استخراج شده” نام دارد و به توکن های فروخته نشده در آخرین مرحله فروش اشاره دارد که به جای سوزاندن در بین توسعه دهندگان و/یا تبلیغ کنندگان تقسیم می شوند. سرمایه گذاران با این روش به راحتی مورد کلاهبرداری قرار می گیرند، چون عرضه بیشتر توکن به معنای پایین تر بودن قیمت آن است. بعلاوه، اگر توسعه دهندگان بخش زیادی از توکن های از قبل استخراج شده را نزد خود نگه دارند، می توانند بازار آن توکن را دستکاری کنند.

بزرگ ترین ICO کلاهبرداری چیست؟

غربالگری محققان نشان می دهد که “فیشینگ و تقلب” متداول ترین نوع کلاهبرداری است. در این نوع کلاهبرداری، کاربران ایمیل های هرزنامه، لینک های مشکوک و سوالاتی درباره اطلاعات شخصی و مالی، خطاهای برداشت، برداشت معلق، ناپدید شدن موجودی از کیف پول و سایر عملکردهای ناخواسته را دریافت می کنند.

تیم تحقیقات با استفاده از برنامه ارزیاب پلاگین دریافت که اگر یک پروژه ICO کلاهبرداری باشد، ضرر مالی آن  ۵۴.۱ میلیون دلار  خواهد بود که سه برابر میانگین نمونه کلی(۱۷.۵۸ میلیون دلار) است.

به طور خلاصه، به دلیل نبود مقررات جدی در بازار ICO، توسعه دهندگان و/یا تبلیغ کنندگان می توانند بیش از ده روش را برای فریب سرمایه گذاران به کار گیرند. حجم پول وارد شده به این بازار جدید و نوظهور خیلی زیاد است. به همین دلیل دولت ها و سازمان های نظارتی باید قوانین و مقررات خاصی را برای بازار ICO  وضع کنند تا سرمایه گذاران در برابر ضررهای شدید مصون باشند.